Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym zawiera uregulowanie statusu powiatowych służb, inspekcji i straży.
Zadania służb, inspekcji i straży są zadaniami z zakresu administracji rządowej i jednostki te pomimo włączenia do powiatowej administracji zespolonej nie utraciły statusu jednostek administracji rządowej, tyle że zespolonej pod zwierzchnictwem starosty (art. 35 ust. 2 ustawy). Zwierzchnictwo starosty nad powiatowymi służbami, inspekcjami i strażami nie ma charakteru służbowego a zakres zwierzchnictwa zawarty jest w ustawach dotyczących poszczególnych służb i inspekcji. Są to:
- ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji,
- ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej,
- ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.
W myśl art. 33a ustawy kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży wykonują określone w ustawach zadania i kompetencje przy pomocy jednostek organizacyjnych - komend i inspektoratów - stanowiących ich aparat pomocniczy. Według art. 33a ust. 3 jednostki te, z wyjątkiem jednostek organizacyjnych Policji, są powiatowymi jednostkami budżetowymi w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych i wchodzą w skład powiatowej administracji zespolonej (art. 33b ustawy).
Na poziomie powiatu powiatową administrację zespoloną tworzą następujące służby, inspekcje i straże:
- Komenda Miejska Policji w Toruniu,
- Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Toruniu,
które obsługują jednocześnie Miasto Toruń, będące miastem na prawach powiatu i Powiat Toruński (Ziemski), którego siedziba jest w tym mieście oraz - Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla Powiatu Toruńskiego Ziemskiego,
który obsługuje tylko Powiat Toruński.
Ponadto funkcjonuje:
- Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Toruniu,
- Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Toruniu
ustanowione na poziomie powiatu jako niezespolona administracja rządowa.
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna i Powiatowy Inspektorat Weterynarii obsługują zarówno Miasto Toruń jak i Powiat Toruński.
